anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
› Kategoriler  


DÖŞEMEALTI HALILARI

Döşemealtı halıları, Antalya civarında, Döşemealtı’da denilen Döşemeovası’nda, Serik, Manavgat civarında ve Anamas yaylalarında, Toros dağlarının eteklerinde yaşayan Karakoyunlu Aşiretince dokunmaktadır. Kovanlık ve Aşağı oba halı için merkez sayılabilecek iki köydür.

Halk arasında 'Kovanlık Halıları' da denilen bu örnekler yün malzemelidir.

Yün kirmen ile iplik haline getirilir. Istar denilen dik ve yarı yatık tezgahlarda Türk düğüm tekniğiyle dokunur. Halılarda kırmızı, mavi, lacivert, yeşil ve beyaz renkler hakimdir.

Dm2 de (24 x 30) 720 düğüm vardır.

Yörede motife su veya yanış denir.
Başlıca yanışlar;

Arap (çırakman), el, şıngır, deve, akrep, heybe suyu, bıçak ucu, tutmaç, top, mektup, mersin yaprağı topu, çetene, çingilli, yastık yanışı,  aklı su, bücü (koyun gözü), nacaklısu, albay suyu,  küçük toplu su, kırmızı toplu su’dur. Kullanılış yerleri halının şekline göre değişir.

Halının çevresi ince dar şeritler ve geniş kuşaklarla çevrilir. Dar şeritlere; 'bıçaklı su' veya 'tutmaç suyu', geniş kenar suyuna; 'goca su' denir. Koç boynuzu, eli belinde ve akrep motifleriyle bezenir.

Halı zemini dikdörtgen bir çerçeve ile kuşatılır. Zemininde, kolları turunç çiçeğiyle doldurulmuş ağaç şeklinde bir motifle doldurulan halıya 'dallı halı' adı verilir.

Bazı örneklerde yeşil renkli zemin üzerinde 'hale' denilen bitki motifleri yer alır. Bu halılarada halk arasında 'haleli halı' denir.

Halk arasında 'top' denen göbek motifi bulunan örneklere 'toplu halı' adı verilir. Top birden fazla işlenebilir.

Halılarda genellikle köşe bölümü yer alır (sadece haleli adı verilen halıda köşe motifi yoktur).  Halk arasında köşe bölümüne 'yelek' denir. Yelek, 'heybe suyu' denilen geometrik karakterli bir desenle süslenir.

Döşemealtı halılarının eski örnekleri genellikle namazlık, seccade tipindedir. Günümüzde taban halısı, kelle halısı, yolluk, minder ve çanta tipleri dokunmaktadır.

Ayrıca desenlerine göre haleli, toplu, yıldızlı, koca sulu, dallı, mihraplı, akrepli, akrepli-dallı, yastıklı top, ambarlı, terazili toplu, ibrikli denilen türleri de vardır.


 

detaylı bilgi için bkz.

 

 

 

    Kapat
 

Kaynak: B.Deniz, Türk Dünyasında Halı Ve Düz Dokuma Yaygılar, AKM Yayını, Ankara 2000

       A.Aldoğan, Döşemealtı Halıları,  Sanat Dünyamız, Y.8, S.23, 1981

       M.Seyirci, Antalya’daki Karakoyunlu Aşireti Ve Dokumaları,  IV. Uluslar Arası Türk Halk Kültürü Kongre Bildirisi, Kültür Bakanlığı, Ankara 1992

       M.Seyirci, En Eski Döşemealtı Halılarından Altı Örnek, Milli Kültür Dergisi, S.62, 1988

       M.Seyirci,  Antalya Yöresinde Yaşayan Yeni Osmanlı Aşireti, T.İş Bankası, Kültür Ve Sanat Dergisi, Y.3, S.9, 1991

       M.Setirci, Döşemealtı Halıları Ve Adnan Selekler Koleksiyonu, T.İş Bankası, Kültür Ve Sanat Dergisi, S.26, 1995

       N. Erer, Antalya-Döşemealtı Eski Ve Yeni Halıları, Türk Etnografya Dergisi, S.6,1977

 
     
 
 
› İlgili kategoriye ait ürünler
İlgili kategoriye ait herhangi bir ürün bulunmamaktadır.

› Bunları biliyor musunuz?
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.