anasayfa kategoriler idesözlük müze rehberi köşe yazıları sunumlar amacımız bize ulaşın
› Kategoriler  


Cicim

Cicim, bezayağı dokumaların üzerine renkli iplerle yapılan ya da farklı tekniklerle dar ve uzun dokunan, kesilen kilim parçalarının yan yana eklenmesiyle meydana getirilen sergi, örtü, perde vb. amaçlar için kullanılan, havsız (tüysüz) bir dokuma çeşididir.

Türklerin eskiden beri bildikleri bir dokuma türüdür. Günümüzde, Anadolu’da halı ve kilim dokuma merkezlerinin hemen hepsinde dokunmaktadır.

Anadolu’da dokuma teknikleri farklı olmakla beraber, bazı dokumalara da 'cicim' denmektedir.

Sinop, Trabzon ve Gümüşhane çevresinde, ince dokunmuş nakışlı kilime, Elazığ’da ince halıya, Niğde, Konya, Kayseri, Çorum yöresinde tülü ya da bırakmalı adıyla anılan dokumalara, Amasya, Yozgat, Elazığ ve Tunceli civarında da dastar dokumalara 'cicim' adı verilmektedir.

Cicim bir vaya iki kişi tarafından dokunur. İki kişi dokuduğunda biri öne diğeri arkaya oturur. Arkadaki kişi, deseni meydana getiren renkli ipleri, desenin durumuna göre , iki veya üç çözgü üzerine sarıp, öndeki dokuyucuya verir. Halk arasında bu işleme 'çalma' denir.
Önde oturan dokuyucu motiflerin düzgün durmasını sağlar ve her desen sırasından sonra üzerinden atkı ipi geçirip, kirkitle sıkıştırır.

Özellikle yatay karakterli motiflerde deseni meydana getiren her ip kesilip, ikinci bir defada yeniden başlatılır.
Boşta kalan ip uçları serbest bırakıldığı için dağınık ve sarkıktır.
Düz yüzü ise, kirkitle sıkıştırma sırasında dışarı doğru taşar ve kabarık görünür.

Cicim, zili, sumak gibi dokumalarda, dokumanın ters ve düz yüzü kilimdeki gibi düz değildir.

Cicim, desenlerin uygulanışı bakımından, üç ayrı teknik özellik gösterir.
Bunlar, ‘atkı ve çözgü yüzlü bezayağı (düz dokuma) cicim, sarma motifli cicim ve çözgü yüzlü cicim’ dir.


Kilimin tarihçesi, kullanılan tezgah, kalite, desen ve motif hk. bkz. Düz Dokumalar


Cicim'in tanımı ve dokunuşu hk.  detaylı bilgi için bkz.



    Kapat
 

 Kaynak:Bekir Deniz, Osmanlı Dönemi Düz Dokuma Yaygıları, Osmanlı Kültür ve Sanat, Ankara 1999
     Bekir Deniz, Yuntdağ Yöresi Düz Dokuma Yaygıları, Kültür Bakanlığı, Ankara 1992
     Bekir Deniz, Anadolu Türk Dokuma Sanatında Cicim / Cicims Place in Anatolian-Türkish Art of Weawing, Sanat Tarihi Dergisi, EÜ Ed.Fak. Yayını, VII,İzmir 1994 
     Bekir Deniz, Ayvacı (Çanakkale) Yöresi Düz Dokuma Yaygıları (Kilim, Cicim, Zili), Ankara 1998 B.Acar, Kilim ve düz Dokuma Yaygılar, İstanbul 1975
     B.Acar, Kilim, Cicim, Zili, Sumak, İstanbul 1982
     B.Acar, Kilim ve Düz Dokuma Yaygılar, İstanbul 1975
     F.Akbil, Bergama Dokumaları Cicim-Zili, Türkiyemiz, Şubat 1977
     N.Görgünay, Anadolu'da Cicim Çeşitleri, 3.Uluslararası Türk Folklor Kongresi Bildirileri,C.5, Maddi Kültür, Ankara 1987
     N.Görgünay, Kirkitli Dokumalarımızdan Cicimlerimiz ve Van, Yakın Tarihimizde Van Uluslararası Sempozyumu, Van 1990
     N.Görgünay, Altaylar'dan Tuna Boyu'na Türk Dünyasında Ortak Motifler, Türksoy Yayınları, Ankara 1995
    

    Öznur Aydın,İzmir Bornova Çamiçi ve Eğridere Köylerindeki Cami ve Evlerde Bulunan Zili, Sumak Kontürlü Düz Dokuma Kilimler, Standart Dergisi, Y.34, S.398, 1995
   
Ş.Yetkin, Zwei Turkish Kilims, Beitrage Zur Kunstgeschichte,Asiens, İstanbul 1963 
     Ş.Yetkin, İstanbul’da Hekimoğlu Alipaşa Camii’nden Hayvan Figürlü bir Türk Kilimi, Vakıflar Dergisi, S.IX Ankara 1971
     Kenan Özbel, Cicim ve Zili, El Sanatları,VII, CHP Halk Evleri, (tarihsiz) 
Fotoğraf:Neriman Görgünay,Türk Dünyası'nda Ortak Motifler, Ankara 1995

 
     
 
 
› İlgili kategoriye ait ürünler
İlgili kategoriye ait herhangi bir ürün bulunmamaktadır.

› Bunları biliyor musunuz?
Birsen Malkoç
Tüm hakları saklıdır. © 2024 idesanat.com
Önemli Bilgiler
1. İçeriğimizi başka bir sitede paylaşıyorsanız, lütfen kaynak belirtmeyi unutmayın, ilginize teşekkür ederiz.
2. Sitemizde bulunan bir içeriğin telif haklarına veya yasalara aykırı olduğunu düşünüyorsanız lütfen bize bildirin.